اگر جزو آن دسته از افرادی باشید که خودآموزی را به شرکت در دورههای آموزشی یا تحصیلات رسمی ترجیح میدهید، هیچ فضایی را پیدا نخواهید کرد که به اندازه یوتیوب متنوع، در دسترس و صدالبته کاملا رایگان باشد. بیشمار یوتیوبر و کانال یوتیوب داریم که راجع به هر سوژهای ویدیوهای آموزشی میسازند، از نحوه نواختن ساز و آشپزی گرفته تا دورههای آموزشی فنی و تخصصی مانند برنامهنویسی. اما دقیقا همین تنوع بالای محتوا باعث میشود پیدا کردن بهترین کانال های آموزشی یوتیوب اندکی دشوار شود. در این مطلب شما را با فهرستی منتخب از بهترین کانالهای یوتیوب برای یادگیری و ایدهپردازی آشنا کنیم.
۱. کانال Edutopia
موسسه و کانال یوتیوب Edutopia (+) توسط فیلمساز سرشناس، جرج لوکاس، و در سال ۲۰۰۷ میلادی تاسیس شد تا به بهبود فرایندهای نظام تحصیلی ۱۲ساله کمک کند. Edutupia موسسهای غیرانتفاعی است که به صورت مداوم انبوهی محتوای آموزشی ساختارشکن تولید میکند و آن را در اختیار میلیونها سابسکرایبر – که از معلمان، والدین و دانشآموزان تشکیل شدهاند – میگذارد. یکی از برجستهترین مضامین در اکثر ویدیوها نیز، آثار تکنولوژی بر تحصیل مدرن است.
با توجه به اینکه تحصیلات آکادمیک معمولا در گذر زمان دستخوش تغییر میشوند، Edutopia به صورت مداوم در حال تحلیل آخرین شکستها و دستاوردها است و به این میپردازد که چطور میتوان مسیر موفقیت دانشآموزان را هموار کرد.
۲. کانال Veritasium
همه ما دانشی حداقل بنیادین راجع به علوم مختلف داریم و گاهی وقتها هم راجع به ابعاد مختلف آنها با دیگران بحث میکنیم. با این حال، در دنیایی که دائما پیشرفت میکند، همگام ماندن با آخرین یافتههای علمی و آگاهی از تمام قوانین حاکم بر طبیعت، به هیچ وجه آسان نیست. اینجاست که کانال یوتیوب Veritasium (+) وارد میشود و انبوهی ویدیوی هیجانانگیز راجع به هر موضوع مرتبط به علمی میسازد، از توضیح چیستی بوزون هیگز گرفته تا اینکه چرا بعد از نشستن در یک رولر کوستر، نیاز به مراجعه به دستشویی داریم.
اگرچه Veritasium بیش از هر چیز دیگر در حوزه فیزیک فعالیت دارد، اما گاهی وقتها ویدیوهایی راجع به شیمی و زیستشناسی نیز میسازد. این کانال از سال ۲۰۱۱ میلادی تاکنون فعال بوده و بنابراین انبوهی ویدیوی جذاب داخل آن خواهید یافت که نگاهتان را به جهان تغییر میدهند.
۳. کانال Ted-Ed
Ted-Ed (+) که از بهترین کانال های آموزشی یوتیوب به حساب میآید، ویدیوهایی اصیل و بسیار خلاقانه در اختیارتان میگذارد که مشخصا تلاش و هزینه زیادی صرف تولید آنها شده است. این کانال تیمی از انیماتورهایی دارد که جذابیت بصری محتوای آموزشی را بالا میبرند و باعث اثرگذاری هرچه بیشتر آنها میشوند.
نکته جالب بعدی اینکه استادان و دانشجویان میتوانند به صورت رایگان از تمام سخنرانیها (یا به اصطلاح TED Talkها) و ویدیوهای این کانال استفاده کرده و دورههای آموزشی شخصیسازیشده پیرامون آنها بسازند. تمام این موارد باعث میشود Ted-Ed کانالی بسیار ارزشمند برای خودآموزی مدرن باشد و دقیقا به همین خاطر نیز بیش از ۱۹ میلیون سابسکرایب به دست آورده است.
۴. کانال AsapSCIENCE
AsapSCIENCE (+) کانالی برای آموزش انواع علوم است که توسط دو محقق کانادایی تاسیس شده است. این کانال به دنبال پاسخ به سوالاتی است که معمولا فرصتی برای طرح آنها در فضای علمی وجود ندارد. اما علاوه بر ویدیوهای علمی، باید منتظر ویدیوهای هفتگی راجع به سایر موضوعات مانند فلسفه و موسیقی نیز باشید.
با توجه به اهداف و فعالیتهای این کانال، AsapSCIENC به طور یقین یکی از سرگرمکنندهترین و بهترین کانال های آموزشی یوتیوب است که محتوایی جذاب و قابل هضم در اختیارتان میگذارد. ناگفته نماند که ویدیوهای این کانال معمولا بین ۲ تا ۵ دقیقه هستند و توضیحی طنزآمیز راجع به موضوعات علمی مختلف – مانند اهمالکاری – ارائه میکنند.
۵. کانال SmarterEveryday
SmarterEveryday (+) یکی از محبوبترین کانالهای آموزشی یوتیوب به حساب میآید که توسط دستین سندلین، محقق و مهندس موشکی سابق اداره میشود و تاکنون بیش از ۱۱ میلیون سابسکرایبر به دست آورده است.
دستین عاشق صحبت راجع به انواع سوژههای علمی است و در عین حال سعی میکند با دانش فنی و علمی خود، دست به کارهایی هیجانانگیز بزند و مشکلات مختلف را حل کند. برای مثال در یکی از ویدیوها، دستین سعی دارد در کمتر از ۸۰ روز به سراسر جهان سفر کند، اما به این شرط که تنها بعد از طلوع خورشید و در روشنایی روز سوار هواپیما باشد.
ناگفته نماند که دستین فعالیتهای خود را به موضوعات علمی محدود نکرده و در غاییترین حالت به دنبال آموزش دادن انواع سوژهها است، از فیزیک و سفر فضایی گرفته تا نحوه کارکرد حسآمیزی روانی.
۶. کانال CGP Grey
CGP Grey (+) کانالی آموزشی است که به صورت خاص، بزرگسالان را هدف قرار داده است. ویدیوهای کانال کیفیت بسیار بالایی دارند و معمولا هم به شکلی خندهدار ساخته میشوند. اما برخلاف برخی دیگر از کانالهای مشابه، CGP Grey لزوما به دنبال سرگرمکنندگی محض نیست و در عوض میخواهد به فرایند آموزش شکلی سرگرمکننده ببخشد.
ویدیوهای CGP Grey عمدتا روی موضوعاتی مشخص تمرکز دارند و با سبکهای گوناگون ساخته میشوند. گاهی نیز ویدیوها به شکلی کاملا هدفمند، برای قشری کوچک اما مشخص از مخاطبان ساخته شدهاند، مانند ویدیویی که تماما راجع به ورزش رسمی ایالت مریلند آمریکا (اسبسواری رقابتی با نیزه) است. برخی دیگر از ویدیوها هم روی دغدغههای روزمره دست میگذارند، مثلا اینکه چطور میتوان ایمیلها را به بهینهترین شکل مدیریت کرد.
۷. کانال National Geographic
National Geographic (+) یک نشریه آموزشی قدیمی و بسیار معتبر است که برای سالیان سال در یوتیوب نیز فعالیت کرده است. National Geographic سابقهای بیش از ۱۰۰ ساله در آموزش مسائل مربوط به جغرافی و طبیعت دارد و بنابراین بدون تردید از بهترین منابع آموزشی کنونی به حساب میآید.
در کانال یوتیوب این نشریه، انبوهی ویدیو پیدا خواهید کرد که برخی از شگفتانگیزترین نقاط جهان را به شما نشان خواهند داد. این کانال حوزههای مختلف مانند طبیعت، علم، سفر و فرهنگ را تحت پوشش قرار میدهد و یکی از جذابترین منابع برای یادگیری چیزهای جدید است. کیفیت بالای ویدیوها هم مسالهای است که نباید فراموش شود و با یک جستجوی ساده میتوانید ویدیوهایی چشمنواز از سوژٰههای گوناگون بیابید، از پنگوئنهای قطبی گرفته تا ببرهای هندی.
۸. کانال The DadLab
کانال The DadLab (+) توسط یوتیوبری ساخته شد که قصد داشت فرایند آموزش را برای دو فرزند خود آسان کند، اما به میلیونها مخاطب دیگر نیز دست یافت. این پروژه در سال ۲۰۱۳ کلید خورد و از همان روز نخست تا به امروز، به دنبال سرگرم کردن کودکان و کمک به آنها در امور روزمره بوده است.
ویدیوهای The DadLab به صورت کلی در دو دستهبندی قرار میگیرند:
- در دستهبندی اول، یک پدر با استفاده از مواد و تجهیزات سادهای که در خانه پیدا میشوند، دست به کارهایی سرگرمکننده و هیجانانگیز میزند.
- در حالت دوم، یک پدر شروع به خواندن یک کتاب میکند و در کنار آن، نکات گوناگون را نمایش میدهد.
در مجموع باید گفت که The DadLab یکی از بهترین کانال های آموزشی یوتیوب است که هم کودکان را سرگرم میکند و هم به والدین نشان میدهد چطور میتوانند آزمایشهای علمی جذاب را در خانه انجام دهند. ناگفته نماند این کانال بیش از ۵ میلیون سابسکرایبر و بیش از ۱۰۰ میلیون بازدید به دست آورده است.
۹. کانال Netflix Jr
Netflix Jr (+) از بهترین کانال های آموزشی یوتیوب است که تفاوتهای فراوان با آنچه با فکر کردن به «نتفلیکس» در ذهن میآید، از خود به نمایش میگذارد. این کانال به صورت خاص برای کودکان زیر ۵ سال ساخته شده و تمام مبانی شمارش، الفبا و سایر سوژههای مناسب برای کودکان پیشدبستانی را شامل میشود.
ساختار پلی لیست های این کانال واقعا سرراست است و هر ویدیو را در جای درست آن پیدا خواهید کرد. از سوی دیگر، این ویدیوها به شکلی کوتاه ساخته میشوند تا با بازه توجه کوتاهتر کودکان خردسال سازگار باشند. ضمنا این ویدیوها هیچ موقع صدایی بیش از حد بلند و آزاردهنده تولید نمیکنند. با تمام این اوصاف میتوانید به کودکان اجازه دهید هر تعداد ویدیو که دوست دارند را تماشا کنند و نیازی به نگرانی راجع به محتوای مقابل چشم آنها نخواهد بود.
۱۰. کانال Mindful Kids
Mindful Kids (+) گنجینهای بینهایت ارزشمند برای کودکان است. این کانال توسط روانشناسانی اداره میشود که اشتیاقی فراوان به ساخت محتوای سرگرمکننده، آموزشی و آرامشبخش برای تمام سنین (البته با تمرکز بر کودکان) دارند.
در ویدیوهای کانال Mindful Kids شاهد تمرکز روی موضوعاتی مانند توسعه مهارتهای شناختی، عاطفی و اجتماعی و همینطور پرورش خلاقیت هستیم. به عبارت دیگر، موضوعاتی که با بهبود آنها در شخصیت خود شاهد اثربخشی هرچه بیشتر فرایندهای آموزشی خواهیم بود.
مهمترین مساله اینکه Mindful Kids، مهارت «ذهنآگاهی» را به کودکان میآموزد، یعنی توانایی حضور داشتن در لحظه و توجه نشان دادن به محیط پیرامون، بدون قضاوت و یا درگیری ذهنی.
۱۱. کانال Khan Academy
Khan Academy (+) یکی از شناختهشدهترین پلتفرمهای خودآموزی و تمرین با ویدیوهای آموزشی باکیفیت است که کانال یوتیوب آن نیز برای نزدیک به ۲۰ سال فعال بوده است. این سازمان در غاییترین حالت به دنبال ارائه ابزارهای آنلاینی است که فرایند آموزش را آسانتر میکنند. یکی از این ابزارها، مجموعهای غنی از ویدیوهای کوتاهی است که انبوهی از سوژههای مختلف را پوشش میدهند.
باید در نظر داشت که Khan Acadmemy عمدتا برای کودکان رده سنی بین مهد کودک تا دبیرستان مناسب است، اما هرکسی که بخواهد مهارتهای ریاضیاتی، علمی و انسانی خود را بهبود دهد نیز میتواند به سراغ آن برود. بنابراین اگر به دنبال ویدیوهای درسی راجع به موضوعی خاص یا خودآموزی مهارتی جدید میگردید، Khan Academy از بهترین منابع امروزی به حساب میآید.
۱۲. کانال Simple History
Simple History (+) هم یکی دیگر از بهترین کانال های آموزشی یوتیوب است که توضیحات سرراست راجع به موضوعات تاریخی ارائه میکند. سازنده این کانال «دنیل ترنر» نام دارد و او اشتیاق فراوان به توصیف تاریخ به شکلی سریع و سرگرمکننده نشان میدهد. این اشتیاق به سادگی در ویدیوها دیده میشود و به همین خاطر هم بوده که میلیونها نفر تصمیم به سابسکرایب کانال او گرفتهاند.
نخستین ویدیوی Simple History، با تایتل «جنگ جهانی اول به صورت رنگی» منتشر شد و ۲۱ میلیون بازدید به دست آورد. او سپس انبوهی ویدیوی دیگر نیز راجع به جنگ جهانی دوم، امپراتوری روم، جنگ داخلی آمریکا و بیشمار موضوع تاریخی دیگر نیز ساخت. محبوبترین ویدیوی این کانال، «توضیح کامل جنگ جهانی اول» نام دارد که ظرف ۱۵ دقیقه، هرآنچه باید برای درک کامل این جنگ بدانید را تشریح میکند.
۱۳. کانال Big Think
کانال آموزشی Big Think (+) به دنبال پاسخ دادن به بزرگترین سوالات زندگی است و در ویدیوهای آن، ایدههای قانونگذاران و اندیشمندان راجع به علم، تکنولوژی، اقتصاد، سیاست و فرهنگ بررسی میشود. Big Think که شعار «ایدههایی که ارزش پخش کردن دارند» را برای خود انتخاب کرده، تعهد کامل به ارائه محتوای باکیفیتی نشان میدهد که به راحتی ذهنهای کنجکاو را برمیانگیزند.
۱۴. کانال ExpertVillage
ExpertVillage (+) را میتوان کالکشنی غنی از ویدیوهایی توصیف کرد که نحوه انجام دادن کارهای مختلف را به شما میآموزند. به عبارت دیگر، هدف ExpertVillage ارائه دستورالعملهایی ساده راجع به مسائل گوناگون است و برای مثال میتوان به موضوعات زیر اشاره کرد:
- آشپزی
- ورزش
- هنر
- تصویربرداری
- سلامت و تناسب اندام
- آرایش و زیبایی
- تعمیر و بازسازی منزل
- تکنولوژی
- موسیقی و آهنگسازی
- اتومبیل
با توجه به اینکه ExpertVillage از سال ۲۰۰۶ تا به امروز فعال بوده، میتوانید انبوهی ویدیو راجع به هرچیزی که به ذهنتان میرسد در آن بیابید و به همین دلیل، میلیونها نفر تصمیم به دنبال کردن کانال گرفتهاند.
۱۵. کانال Scishow
Scishow (+) کانالی در یوتیوب است که به عنوان یکی از زیرمجموعههای پلتفرم آموزشی HowCast فعالیت میکند و به صورت تمام و کمال به محتوای آموزشی و علمی اختصاص پیدا کرده است. از جمله موضوعاتی که این کانال در سالهای فعالیت خود پوشش داده میتوان به زیستشناسی، شیمی و فیزیک اشاره کرد. از سوی دیگر، گاهی شاهد ویدیوهایی تخصصی در زمینه سفرهای فضایی و اخترفیزیک نیز نخواهید بود که کارکرد چیزهای مختلف را آموزش میدهند.
باید افزود که کانال Scishow بعضی وقتها روی موضوعات عملیتر هم دست میگذارد و برای مثال آشپزی و آمادهسازی مواد خوراکی را آموزش میدهد. در مجموع میتوان گفت Scishow از بهترین کانال های آموزشی یوتیوب و انتخابی مناسب برای هرکسی است که میخواهد پاسخ سوالات ذهن کنجکاو خود را بیابد.
۱۶. کانال Numberphile
Numberphile (+) یکی از متفاوتترین کانالهای این فهرست است که به صورت تمام و کمال روی اعداد و ارقام تمرکز دارد. این کانال که تاکنون بیش از ۴ میلیون مخاطب به دست آورده، به صورت مداوم میزبان دکتر جیمز گرایم، ریاضیدان دانشگاه ناتینگهام است.
برای آشنایی با نحوه کار این کانال میتوان به پلی لیستی اشاره کرد که به صورت خاص به اعداد اول اختصاص یافته است. بعد از موفقیت این سری ویدیو نیز شاهد مجموعههایی هرچه بیشتر راجع به سایر موضوعات مانند اعداد اول بینهایت و اعداد موهومی اشاره کرد. مهمترین چیزی که ویدیوهای Numberphile را جذاب میکند، سوالی است که معمولا در ابتدای ویدیو در ذهن مخاطب میکارد، مثلا اینکه «آیا میشود با ریاضی، زمان همهگیری ویروس زامبی را پیشبینی کرد؟».
۱۷. کانال MinutePhysics
کانال MinutePhysics (+) که از سال ۲۰۱۰ تا به امروز فعالیت داشته، مدام به دنبال این است که «برخی از زیباترین چیزهای جهان را به هرکسی در هر جایی» آموزش دهد. بخش اعظمی از ویدیوهای کانال به صورت انیمیشنی ساخته شدهاند و همین باعث میشود جذابیت بصری و آموزشی بیشتری داشته باشند.
مدتزمان ویدیوهایی که در MinutePhysics مییابید کاملا متغیر است، اما عمدتا با این هدف ساخته شدهاند که ظرف ۵ دقیقه، دانش شما را راجع به موضوعات مختلف افزایش دهند. افزودن بر ویدیوهای متمرکز بر فیزیک، گاهی شاهد ویدیوهایی راجع به اخترشناسی، تغییرت اقلیمی، زیستشناسی و ریاضی نیز هستیم. در مواقعی نادر، سازندگان کانال به سراغ افسانهها و شائبههای رایج راجع به علم نیز میروند و به آنها پاسخ میدهند.
۱۸. کانال Vox
Vox (+) در اصل یک سایت خبری برای عموم مردم است، اما کانالی در یوتیوب نیز دارد که هدفی ساده را دنبال میکند: تشریح اخبار. و این اخبار میتوانند در هر حوزهای باشند، از سیاست و قانونگذاری گرفته تا روابط بینالمللی، فرهنگ عمومی، علم و تجارت.
سازندگان Vox میخواهند درک اخبار و موضوعات مهم روزمره را آسان کنند و مهارتهای درک مطلب و تحلیل اخبار را به بینندگان بیاموزند. در نتیجه همین موضوع، ویدیوهای Vox معمولا نقطه نظراتی جدید و جالب توجه راجع به مسائل مختلف ارائه میکنند، مسائلی که شاید پیشتر نمیدانستید برای شما هم اهمیت دارند.
جمعبندی و پاسخ به سوالات متداول پیرامون بهترین کانال های آموزشی یوتیوب
در نهایت باید گفت جمعیت زیادی از مردم جهان از اینترنت برای خودآموزی و آشنایی با سوژههای مختلف کمک میگیرند و یوتیوب هم یکی از بهترین ابزارهای در دسترس به حساب میآید. این پلتفرم دسترسی به هر ویدیویی با هر موضوعی را آسان کرده و پیشنهاد میکنیم با سابسکرایب و تماشای حداقل برخی از کانالهایی که در این مطلب آوردهایم، یادگیری موضوعات تازه را برای خود هیجانانگیزتر از همیشه کنید.
پربازدیدترین ویدیوی آموزشی در یوتیوب چیست؟
پربازدیدترین ویدیوی آموزشی موجود در یوتیوب، ویدیویی ۲ ساعته با تایتل «World’s #1 Life Changing Video By Sandeep Maheshwari» (+) است که تاکنون نزدیک به ۷۰ میلیون بازدید به دست آورده است. این ویدیو، سخنرانی ساندیپ ماهشواری، کارآفرین هندی، راجع به جستجوی انسان برای موفقیت و رضایت از زندگی است.
بهترین کانال آموزشی یوتیوب برای محصلان و دانشآموزان چیست؟
اگرچه این روزها بیشمار کانال آموزشی مختلف با تمها و اهداف گوناگون داریم، اما بهترین کانال یوتیوب برای تحصیل سنتی، Khan Academy است که از قدیمیترین کانالهای یوتیوب نیز به حساب میآید.
بهترین کانال های آموزشی یوتیوب برای کودکان خردسال چیست؟
از بهترین کانالهای موجود در یوتیوب برای کودکان خردسال و پیشدبستانی میتوان به KidsTV123 (+) و MoonBug Kids (+) و Noodle and Doodle (+) اشاره کرد.
+ منبع: Offeo