ادعای حق نشر در یوتیوب چیست ؟ + عواقب، جریمه و نحوه حذف

منتشر کردن ویدیوهایی که با دست خودتان ساخته‌اید حس فوق‌العاده‌ای دارد. اما یکی از مسائلی که همواره گریبان‌گیر یوتیوبر ها می‌شود و ذوق‌شان را کور می‌کند، دریافت «ادعای حق نشر» یا «کپی‌رایت کِلِیم» (Copyright Claim) برای ویدیویی است که پیش‌تر منتشر شده است. برای بسیاری از کانال‌های یوتیوب، دریافت چنین ادعایی آن‌قدرها مهم نیست و مشکل خاصی هم ایجاد نمی‌کند. اما اگر بخواهید در جهان یوتیوب به موفقیت برسید و ویدیوهای خود را مانیتایز کنید، باید تا جای ممکن از کپی‌رایت کلیم‌ها دور بمانید تا امکان درآمدزایی از ویدیوها یا حتی دسترسی به کانال یوتیوب خود را از دست ندهید. در مطالب پیشین راجع به سئوی یوتیوب و نحوه نوشتن تایتل یوتیوب صحبت کردیم. در ادامه این مقاله هرآنچه لازم است راجع به ادعای حق نشر در یوتیوب بدانید را توضیح داده‌ایم. همچنین، در این مطلب خواهیم گفت که چطور می‌توان به کپی‌رایت کلیم یوتیوب رسیدگی و مشکل را برطرف کرد.

ادعای حق نشر در یوتیوب چیست؟

اگر مالکیت ویدیویی که آپلود می‌کنید، در احتیار شخص دیگری باشد، این ویدیو در خطر مواجهه با ادعای حق نشر در یوتیوب یا Copyright Claim قرار می‌گیرد. شخص یا شرکتی که صاحب محتوای موردنظر است، به احتمال زیاد از سیستم «YouTube Content ID» استفاده می‌کند. Content ID ابزاری برای صاحبان محتوای صوتی و بصری است تا استفاده اشخاص ثالث از محتوای خود را در سراسر یوتیوب رصد و مدیریت کنند.

منطق پشت چنین قابلیتی هم ساده است. صاحب محتوا، زمان، انرژی و پول خود را صرف ساخت موسیقی یا ویدیویی کرده که شما هم عاشق آن شده‌اید و می‌خواهید با دیگران به اشتراک بگذارید. از آن‌جا که سازنده و مالک محتوا شخصی دیگر است، تنها او می‌تواند راجع به سرنوشت ویدیو و امکان درآمدزایی از آن تصمیم بگیرد.

در اصل لازم است به خاطر داشته باشید که حتی اگر شما ایده بهترین محتوا برای یوتیوب را داشته‌اید و از محتوای فرد دیگری در ساخت آن استفاده کرده باشید، همیشه این احتمال وجود دارد که با ادعای کپی رایت کلیم مواجه شوید.

بعد از دریافت Copyright Claim چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر ویدیوی شما با ادعای حق نشر در یوتیوب روبه‌رو شود، احتمالا ایمیلی مانند آنجه در تصویر زیر آمده است دریافت می‌کنید:

و احتمالا نوتیفیکیشنی در YouTube Studio می‌ببینید که همین مورد را اطلاع می‌دهد.

مالک محتوای شامل کپی‌رایت می‌تواند تنظیمات مختلفی برای ابزار Content ID تعیین کند. برای مثال او می‌تواند هر ویدیویی که حاوی محتوای کپی‌رایت شده است را «رهگیری» (Track)، «مسدود» (Block) یا از آن «کسب درآمد» (Monetize) کند. وقتی ویدیویی در یوتیوب آپلود می‌شود که حاوی محتوایی با مالکیت آن شخص است، تنظیمات Content ID به صورت خودکار اعمال خواهند شد.

در بیشتر مواقع، ادعای حق نشر در یوتیوب به این معناست که صاحب محتوا تصمیم گرفته است از ویدیو شما کسب درآمد کند و در اصل نحوه محاسبه درآمد یوتیوب برای شما تحت تاثیر قرار می‌گیرد. یعنی شما به عنوان آپلودکننده ویدیو، دیگر قادر به درآمدزایی از آن نیستید. از آنجایی هم که پیش‌تر جواز یا لایسنس استفاده از ویدیو یا موزیک شامل کپی‌رایت را دریافت نکرده‌اید، شرایطی کاملا منصفانه رقم خورده است.

برخی از مدعیان حق نشر اما قدری تهاجمی‌تر عمل می‌کنند و ویدیوهای شما را در برخی از مناطق (گاهی تمام جهان) و روی برخی از دستگاه‌ها (مثلا روی موبایل‌های هوشمند) مسدود می‌کنند. در موارد شدیدتر، ویدیوی شما به صورت کامل پاک می‌شود. به این اتفاق در دنیای قوانین یوتیوب «اطلاعیه حذف» یا «تیک‌داون نوتیس» (Takedown Notice) گفته می‌شود.

فرق Copyright Strike و ادعای حق نشر در یوتیوب چیست ؟

ادعای حق نشر یا Copyright Claim صرفا به این معناست که صاحب محتوا تصمیم‌ به کسب درآمد از ویدیوی شما یا مسدودسازی آن در برخی مناطق گرفته است. بنابراین خطری کانال یوتیوب شما را تهدید نمی‌کند و قرار نیست مجازات شوید.

از طرف دیگر اما «کپی‌رایت استرایک در یوتیوب» (Copyright Strike) را داریم که در واقع درخواستی رسمی برای حذف محتوای شما به حساب می‌آید. این درخواست نشان می‌دهد که مالک محتوا مسیری قانونی در پیش گرفته است. در نتیجه چنین درخواستی، ویدیو به صورت کامل از یوتیوب پاک می‌شود و یک امتیاز منفی یا استرایک هم به کانال شما تعلق می‌گیرد.

یوتیوب این درخواست‌های حذف محتوا را بسیار جدی می‌گیرد و ممکن است کانال شما را به خاطر آن‌ها مجازات کند. از یک سو ممکن است مجبور باشید آموزش‌های Copyright School را بگذرانید و از سوی دیگر ممکن است برخی ویژکی‌ها یا امکان درآمدزایی از کانال یوتیوب خود را از دست بدهید. در بدترین حالت ، کانال شما به صورت کامل از یوتیوب پاک می‌شود و دیگر حتی قادر به ساختن کانال‌های یوتیوب جدید هم نخواهید بود.

آیا باید نگران ادعای حق نشر ویدیوها بود؟

حالا که می‌دانید ادعای حق نشر در یوتیوب چیست این را هم باید بدانید که بعد از دریافت ادعای حق نشر، با چه شرایطی مواجه خواهید بود تا بتوانید آن را به شکل صحیح مدیریت کنید. زمانی که از محتوای شامل کپی‌رایت متعلق به شخصی دیگر استفاده می‌کنید و جواز این کار را هم دریافت نکرده‌اید، باید منتظر کپی‌رایت کلیم هم باشید. صاحب محتوا به این شکل می‌تواند نحوه و فضای نمایش محتوای خود را مدیریت کند. اما هنگام مواجهه با چنین ادعایی باید به فاکتورهای مختلفی توجه کنید و ممکن است با محدودیت‌هایی از نظر درآمدزایی یا شمار بازدیدها روبه‌رو شوید. در ادامه می‌گوییم که ادعای حق نشر چه اثری بر ویدیوها و کانال شما می‌گذارد.

تاثیر ادعای کپی رایت بر کانال یوتیوب

کپی‌رایت کلیم یوتیوب قرار نیست تمام کانال یوتیوب را تحت تاثیر قرار دهد و اثری هم روی وضعیت کانال شما در نگاه الگوریتم یوتیوب نمی‌گذارد. به عبارت دیگر، ادعای حق نشر فقط روی ویدیویی در یوتیوب تاثیر می‌گذارد که محتوای شامل کپی رایت در آن شناسایی شده است. البته ممکن است وضعیت درآمدزایی، شمار بازدیدها و واچ تایم کانال یوتیوب نیز تحت تاثیر ادعای حق نشر قرار بگیرند. چه ویدیوهای شما با یک ادعای کپی‌رایت روبه‌رو شده باشند و چه بیشتر، اثری روی کانال یویتیوب نخواهد داشت و لازم نیست نگران حذف شدن کانال از یوتیوب باشید.

تاثیر ادعای کپی رایت بر درآمدزایی کانال یوتیوب

متاسفانه ادعای حق نشر می‌تواند روی درآمدزایی ویدیوها تاثیر بگذارد. زمانی که با کپی‌رایت کلیم در یوتیوب روبه‌رو می‌شوید، دیگر نمی‌توانید درآمد حاصل از نمایش ویدیو را برای خودتان بردارید. یوتیوب از تمام کاربران می‌خواهد که مالکیت یا جواز استفاده از محتوایی که آپلود می‌کنند را در اختیار داشته باشند. بنابراین وقتی مشخص می‌شود که شما مالک محتوا نیستید، دیگر قادر به درآمدزایی هم از آن نخواهید بود. مالک اصلی محتوا ممکن است تصمیم بگیرد که روی ویدیوی شما تبلیغ بگذارد. در این صورت زمانی که تبلیغ‌ها به نمایش درمی‌آیند، تمام درآمد حاصل از آن‌ها به صاحب اصلی در یویتیوب می‌رسد.

تاثیر ادعای کپی رایت بر بازدید ویدیوهای یوتیوب

کپی‌رایت کلیم در یوتیوب حتی می‌تواند روی بازدید ویدیوهای یوتیوب شما هم اثر بگذارد. همانطور که پیشتر اشاره کردیم، صاحب محتوا می‌تواند از نمایش ویدیوی شما در برخی کشورها، روی برخی دستگاه‌ و حتی در برخی وب‌سایت‌ها جلوگیری کند. برای مثال ممکن است ویدیوی شما در برخی مناطق جهان کاملا مسدود شود. اگر بخش اعظمی از مخاطبان شما در یکی از همین مناطق باشند، دیگر هیچ بازدیدی از آن‌ها به دست نمی‌آورید.

گاهی دیگر از مواقع، صاحب محتوا اجازه نمی‌دهد ویدیوی شما در هیچ سایتی به جز یوتیوب تماشا شود. پس اگر بخش زیادی از بازدیدهای خود را از قرار دادن ویدیو در بلاگ‌ها و سایت‌های اینترنتی به دست بیاورید، دیگر قادر به چنین کاری نخواهید بود.

تاثیر ادعای کپی‌رایت بر واچ تایم یوتیوب

ادعای کپی‌رایت علاوه بر موارد گفته شده می‌تواند روی واچ‌ تایم هم تاثیر داشته باشد. همان‌طور که کپی‌رایت کلیم تعداد «بازدید» (View) را کاهش می‌دهد، به طور مشابه می‌تواند واچ تایم کلی کانال را هم کاهش دهد. با توجه به این‌که برخی از ویدیوهای شما به دلیل ادعای کپی‌رایت، در برخی مناطق جغرافیایی، دستگا‌ه‌ها و وب‌سایت‌ها قابل مشاهده نیست، واچ تایم آن ویدیوها نیز در نتیجه این اتفاق کاهش پیدا می‌کند.

توجه داشته باشید واج ویدیوهای شامل ادعای کپی‌رایت، همچنان در واچ‌تایم کلی کانال محاسبه می‌وشد و کپی‌رایت کلیم تنها روی مقدار واچ تایم تاثیر می‌گذارد. به بیان ساده‌تر، این عدد حذف نمی‌شود.

چطور ویدیوها را برای ادعای کپی رایت یوتیوب بررسی کنیم؟

اگر می‌خواهید ببینید کدام ویدیوها ممکن است با ادعای حق نشر یوتیوب روبه‌رو شده باشند، گام‌های زیر را دنبال کنید:

• درون YouTube Studio وارد زبانه Content شوید تا ویدیوهایی که تحت تاثیر ادعای Content ID در یوتیوب قرار گرفته‌اند را ببینید.
• ویدیوها را براساس Copyright Claim فیلتر کنید تا صرفا مواردی که تحت تاثیر ادعای کپی‌رایت قرار گرفته‌اند را مشاهده کنید. با بردن ماوس یا انگشت روی هر ستون، جزییات مربوط به ادعای حق نشر به نمایش درمی‌آید.
• روش دیگر هم این است که به سراغ صفحه مخصوص هر محتوا در یوتیوب رفته و سپس وضعیت ویدیو را از طریق زبانه Copyrights بررسی کنید. در بخش Status Overview تمام اثرات ادعای کپی‌رایت را بر ویدیوی خود می‌بینید.

علاوه بر این‌ها می‌توانید ببینید دقیقا کدام بخش از یک ویدیوی یوتیوب تحت تاثیر کپی‌رایت کلیم در این پلتفرم قرار گرفته است. درست کنار اخطار کپی‌رایت، عددی به نمایش درمی‌آید که زمان دقیق نمایش محتوای کپی‌رایت شده را می‌گوید.

نحوه حذف ادعای حق نشر در یوتیوب

نگران هیچ‌چیز نباشید. ادعای حق نشر برای بسیاری از یوتیوبرها اتفاق می‌افتد و می‌توانید راهکارهای مختلفی را در پیش بگیرید. گاهی اوقات حتی لازم نیست اصلا کاری انجام دهید.

اولین کاری که باید مواجه شدن با کپی رایت کلیم در یوتیوب انجام داد، بررسی ادعا و اثری است که بر ویدیو می‌گذارد. درون محیط YouTube Studio وارد بخش Content شوید تا ببینید آیا ویدیو با محدودیتی روبه‌رو شده است یا خیر. از جمله این محدودیت‌ها می‌توان به عدم نمایش ویدیو برای برخی از کاربران و یا عدم امکان درآمدزایی از ویدیو اشاره کرد. اگر با چنین محدودیت‌هایی روبه‌رو نشده‌اید، می‌توانید ویدیو را به حال خود رها کنید و تغییری در آن به وجود نیاورید.

از طرف دیگر اگر کپی‌رایت کلیم روی مشاهده‌پذیری یا درآمدزایی ویدیویی در یوتیوب تاثیر گذاشته، گزینه‌های دیگری خواهید داشت. یوتیوب اجازه می‌دهد بخش‌هایی از ویدیو که تحت تاثیر قرار گرفته‌اند را ویرایش کنید. مثلا می‌توانید بخشی از ویدیو را برش بزنید یا موسیقی پس‌زمینه را تغییر دهید. البته این ابزار آنقدرها ایده‌آل نیست و برای مثال اگر روی ویدیو صحبت کرده باشید، باید منتظر دردسرهای بیشتری باشید.

اگر فکر می‌کنید که اجازه استفاده از موزیک را در اختیار دارید، می‌توانید به سراغ گزینه Dispute یا مجادله بر سر حقوق محتوا در یوتیوب بروید. به چالش کشیدن ادعای کپی‌رایت، فرایندی زمان‌بر است و صاحب محتوا ۳۰ روز برای پاسخ دادن وقت خواهد داشت. اما اگر فکر می‌کنید که ادعای حق نشر به شکلی غیر منصفانه مطرح شده است، ارزش امتحان کردن را دارد. در صورتی که مجادله به شکلی موفقیت‌آمیز پیش برود، ایمیلی از یوتیوب به دست‌تان می‌رسد که می‌گوید ادعای Content ID از روی ویدیو برداشته شده است.

چطور از ادعای حق نشر در یوتیوب جلوگیری کنیم؟

پیروی کردن از قوانین کامیونیتی یوتیوب و حصول اطمینان از اینکه با هیچ ادعای حق نشری روبه‌رو نمی‌شوید، کاری بسیار آسان است. به نکات زیر توجه داشته باشید تا کانال خود را از کاهش درآمد یا بازدید در امان نگه دارید.

عدم استفاده از موسیقی کپی‌رایت شده برای ویدیوهای یوتیوب

شاید بدیهی به نظر برسد، اما صرفا زمانی با ادعای حق نشر روبه‌رو می‌شوید که از موسیقی کپی‌رایت شده استفاده کرده باشید. برای بهره‌گیری از اکثر موسیقی‌هایی که در سطح اینترنت می‌یابید و به‌خصوص موسیقی‌های مشهور، نیازمند جواز یا لایسنس استفاده رسمی هستید. یوتیوب در گذشته ابزاری برای جستجوی موسیقی‌های محافظت‌شده داشت که متاسفانه مورد توجه قرار نگرفت و کنار گذاشته شد. در حال حاضر بهترین راه برای شناسایی موسیقی‌های کپی‌رایت شده این است که پیش از نهایی کردن ویدیوی خود، آن را به صورت آزمایشی در یوتیوب بارگذاری کرده و ببینید آیا با ادعای حق نشر روبه‌رو می‌شود یا خیر.

اشاره صحیح به هنرمند و مالک اثر در دیسکرپیشن یوتیوب

حتی اگر جواز استفاده از محتوا را در اختیار داشته باشید هم معمولا باید به شخصی که از اثر او استفاده کرده‌اید اشاره کنید. در واقع اگر چنین کاری نکنید، حتی اگر جواز استفاده از اثر را داشته باشید هم ممکن است با ادعای حق نشر در یوتیوب روبه‌رو شوید. بنابراین دیسکریپشن ویدیو را دوباره و سه‌باره بررسی کنید تا مطمئن شوید به درستی به صاحب اثر اشاره شده است.

استفاده از موسیقی بدون کپی رایت برای ویدیوهای یوتیوب

آسان‌ترین راه برای جلوگیری از مواجهه با ادعای حق نشر در یوتیوب این است که از موسیقی‌های بدون کپی‌رایت استفاده کنید. خبر خوب اینکه در دنیای امروزی انبوهی گزینه‌ مختلف برای یافتن موسیقی بدون کپی‌رایت در اختیارتان قرار گرفته از سایت‌های تخصصی گرفته تا آرشیو داخلی خود یوتیوب که بیش از ۱۵۰ هزار موسیقی رایگان دارد.

برخی از باورهای اشتباه درباره بحث کپی رایت در یوتیوب

همه ما دوست داشتیم می‌توانستیم یکی از آن آهنگ‌های معروفی که جهان را به آتش کشیده‌اند را درون ویدیوی خود استفاده می‌کردیم. باورها و توصیه‌های اشتباه زیادی هم وجود دارند که به شما می‌گویند می‌توانید از محتوای شامل کپی‌رایت استفاده کنید و مشکلی پیش نیاید. در ادامه برخی از این ادعاها را که هیچ‌کدام حقیقت ندارند، بررسی می‌کنیم:

• اگر ویدیو را مانیتایز نکنید، می‌شود از موسیقی کپی‌رایت شده استفاده کرد. حتی اگر از ویدیوی خود کسب درآمد نکنید هم توسط سیستم Content ID یوتیوب بررسی خواهد شد. این یعنی فارغ از بحث درآمد، ممکن است با محدودیت‌هایی از نظر نمایش ویدیو روبه‌رو شوید یا در موارد شدیدتر، کانال خود را از دست بدهید.
• هرچیزی که در سطح اینترنت باشد، متعلق به همه و رایگان است. این جمله حتی یک ذره هم به حقیقت نزدیک نیست. اگرچه می‌توانید موسیقی‌هایی در سطح اینترنت بیابید که در «مالکیت عمومی» قرار گرفته‌اند، یافتن آهنگی که ۱۰۰ درصد رایگان باشد کار آنقدرها آسانی نیست.
• اگر موسیقی اصلی را ویرایش کنیم، تبدیل به آهنگی جدید می‌شود. این مورد از آن ادعاهایی است که تقریبا همه‌جا به گوش می‌رسد. مثلا ممکن است شنیده باشید که با تغییر دادن تمپوی آهنگ یا حذف صدای خواننده، آهنگی جدید و بدون کپی‌رایت خواهید داشت. اما وقتی چنین کاری می‌کنید، در واقع چیزی را ساخته‌اید که در قانون کپی‌رایت به نام «اثر مشتق» شناخته می‌شود. محصول نهایی شاید متفاوت باشد، اما همچنان متعلق به صاحب اثر است و باید جواز استفاده از آن را بخرید.

پاسخ به سوالات متداول راجع به ادعای حق نشر در یوتیوب

حالا که به بخش پایانی مقاله رسیده‌ایم و همه‌چیز را راجع به ادعای کپی‌رایت در پلتفرم یوتیوب می‌دانیم، کار را با پاسخ دادن به برخی از سوالات متداول کاربران به پایان می‌رسانیم.

آیا دریافت کپی‌رایت کلیم برای کانال یوتیوب خطرناک است؟

ادعای حق نشر در یوتیوب قرار نیست هیچ‌گونه اثر منفی روی کانال شما بگذارد. صاحب اصلی محتوا می‌تواند خواستار درج تبلیغ روی ویدیوی شما و کسب درآمد از آن شود یا اینکه دسترسی به ویدیو را در برخی از مناطق و کشورها محدود کند.

چه می‌شود اگر به کپی‌رایت کلیم واکنشی نشان ندهیم؟

در بیشتر اوقات (اما نه همیشه) اگر به ادعای حق نشر واکنشی نشان ندهید، قرار نیست اتفاقی ترسناک برایتان رخ دهد. در بدترین حالت، درآمد حاصل از این ویدیو روانه جیب صاحب اصلی محتوا می‌شود. اما توصیه می‌شود که کپی‌رایت کلیم را جدی بگیرید تا هم اعتبار خود را حفظ کرده باشید و هم بتوانید از ویدیویی که برای ساخت آن زحمت کشیده‌اید کسب درآمد کنید.

+ منبع: Uppbeat ،Pixsy ،HelloThematic