به طور کلی برای تولید محتوا در یوتیوب باید چند اصل کلی را رعایت کنید که از جمله آنها میتوان به احترام به کابر (تولید محتوای مفید، بدون فریب یا نفرتپراکنی)، احترام به کپیرایت و همچنین شفافسازی (بهویژه در مورد استفاده از هوش مصنوعی) اشاره کرد. رعایت این اصول و آگاهی از موارد مهم آن، در مجموع، قوانین یوتیوب برای تولید محتوا را شامل میشوند که در این مطلب قصد داریم در چند بخش مختلف به آنها بپردازیم. به همین دلیل، با مطالعه این مطلب تا انتهای آن، اطلاعات کاملی را در مورد قوانین یوتیوب به دست خواهید آورد.
قوانین یوتیوب برای تولید محتوا چیست؟
قوانین یوتیوب برای تولید محتوا را میتوان در ۴ بخش زیر خلاصه کرد:
- قوانین مرتبط با Community Guidelines
- قوانین مرتبط با کپی رایت
- قوانین یوتیوب برای کسب درآمد
- قوانین جدید به ویژه قوانین مرتبط با هوش مصنوعی
آگاهی از Community Guidelines
مهمترین بخش از قوانین یوتیوب برای تولید محتوا، قوانین پایهای برای تولید محتوا است و عدم رعایت آنها، بدترین نتیجه را به همراه خواهد داشت. خط مشیهای یوتیوب یا همان Community Guidelines شامل استفاده نکردن از محتوای زیر است.
- اسپم و محتوای فریبنده
- محتوای حساس (Sensitive)
- محتوای خطرناک یا خشن
- فروش کالاهای نظارت شده
- اطلاعات غلط

در ادامه، هریک از این قوانین یوتیوب را توضیح میدهیم.
اسپم و محتوای فریبنده
کامیونیتی یوتیوب روی اعتماد بنا شده است. محتوایی که هدف آن کلاهبرداری یا ارائه اطلاعات فریبنده به مخاطب باشد، جایی در یوتیوب ندارد که ازجمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تعامل جعلی: مانند خرید ویو، لایک و سابسکرایبر
- جعل هویت یا Impersonation: تظاهر به اینکه شخص یا کانال دیگری هستیم.
- لینک خارجی: استفاده از لینکهای مختلف برای هدایت کاربران به سایتهای کلاهبرداری
- کامنت اسپم: استفاده از کامنت اسپم، تکراری و نامرتبط
محتوای حساس
نکتهای که در تولید محتوای یوتیوب، اهمیت بالایی دارد این است که ویدیوها نباید برای اقشار مختلف بهویژه کودکان و نوجوانان، نامناسب باشند. به همین دلیل، در فهرست زیر، انواع محتوای ممنوع در یوتیوب آورده شده است.
- محتوای جنسی: هر نوع محتوایی که با موضوعات غیراخلاقی همراستا باشد.
- تامنیل مناسب: به دور از محتوای جنسی، خشن یا شامل عبارت نامناسب و غیر مرتبط با موضوع
- خودآزاری و خودکشی: نمایش یا تشویق به اقداماتی که در نهایت منجر به آسیب به خود و دیگران میشود.
- سیاست عدم استفاده از الفاظ رکیک (Vulgar Language Policy): عدم رعایت این موضوع ممکن است ویدیو را شامل محدودیت سنی، حذف یا استرایک کند. به همین دلیل بهتر است از کلمات ممنوعه یوتیوب آگاهی داشته باشید.
- سیاست ایمنی کودکان (Child Safety Policy): هر نوع محتوای نامناسب برای افراد زیر ۱۸ سال (به تعبیر یوتیوب، Minors)، ممنوع است.
محتوای خطرناک یا خشن
محتوایی که نفرتپراکنی کند یا شامل تصاویر و ویدیوهای خشن، حملات یا محتوایی باشد که رفتار خطرناک و آسیبزننده را نمایش دهد، در یوتیوب ممنوع است. در این مورد باید سیاستهای زیر حتما رعایت شوند:
- سیاست محتوای خشن، خطرناک و دلخراش: عدم نمایش ویدیوهای مرتبط با تصادف، خشونت شدید و …
- سیاست محتوای گرافیکی یا خشن: تشویق نکردن دیگران به اعمال خشونتآمیز، آزار حیوانات یا حتی نمایش تصاویر تخیلی و نمایشی (Dramatized) از وقایع (بدون اطلاعرسانی قبلی) و … .
- سیاست محوای مجرمانه: عدم نمایش محتوایی که توسط سازمانهای مجرم و تروریستی ساخته شده است.
- سیاست محتوای نفرتپراکن: عدم نمایش توهین به افراد بر اساس نژاد، دین، جنسیت و … .
- سیاست محتوای آزار و اذیت سایبری (Harassment & Cyberbullying Policies): دوری از توهین مکرر، تهدید یا تحقیر دیگران
فروش کالاهای نظارت شده
برخی از کالاها امکان فروش در یوتیوب را ندارند. این نوع از کالاها که با عنوان «کالاهای نظارت شده» (Rregulated Goods) شناخته میشوند، امکان فروش را به هر شکل مانند لینک، ایمیل، شماره تلفن و … ندارند که در فهرست زیر به آنها اشاره شده است.
- الکل
- پسورد حسابهای بانکی، کارتهای سرقتی یا سایر اطلاعات مالی
- پولها و اسناد تقلبی
- موارد منفرجه
- اعضای بدن
- اسلحه
- نیکوتین و محصولات شامل «ویپ» (Vaping Products)
- فروش دارو بدون نسخه
- خدمات جنسی
- خدمات پزشکی بدون مجوز
- قاچاق انسان
اطلاعات غلط
ارائه اطلاعات غلطی که در حوزههای حساس مثل پزشکی و انتخابات … خطر جدی ایجاد کنند، در یوتیوب ممنوع است. ازجمله این موارد میتوان به اطلاعاتی مثل تبلیغ درمانهای خطرناک اشاره کرد. علاوه بر این، اطلاعاتی که به صورت فنی و به عمد دستکاری شده باشند یا ارائه محتوایی که فرایندهای دموکراتیک را تغییر داده باشند.
محتوای آموزشی، مستند، علمی و هنری (EDSA)
گاهی اوقات برخی از ویدیوهایی که قوانین یوتیوب برای تولید محتوا را نقض میکنند، میتوانند داخل یوتیوب نمایش داده شوند. در چنین مواردی، این نوع از ویدیوها شامل استثنای ESDA میشوند.
آگاهی از کپی رایت در یوتیوب
تا اینجا، یکی از مهمترین بخشهای قوانین یوتیوب برای تولید محتوا در یوتیوب را بررسی کردیم که همان Community Guideline بود. اما در ادامه میخواهیم بخش دیگری از قوانین مهم یوتیوب را بررسی کنیم که مستقیم به کسب درآمد از یوتیوب مرتبط است و آگاهی از آن برای کسانی که میخواهند از مانیتایز یوتیوب بهره ببرند، ضروری است.
کپی رایت یوتیوب چیست؟
در تعریف کلی، کپیرایت نوعی مالکیت معنوی است که از خالق محتوای اصلی، اثر یا حق تالیف، حمایت میکند. کپیرایت شامل آهنگ، موسیقی یا خلق اثر هنری (Artwork) میشود. در تعریف ساده، اگر شما، محتوایی خلق کنید یا محتوایی را خریداری کنید که شامل آهنگ، موسیقی، تصویر و … باشد، کپیرایت آن متعلق به شما است. اگر شخص دیگری محتوا را خریداری یا خلق کند، کپیرایت متعلق به او است.
البته نکته مهمی که باید در نظر بگیرید این است که محتوای تولید شده با هوش مصنوعی، تنها زمانی میتواند شامل کپیرایت شود که یک انسان به عنوان نویسنده (Human Author)، عناصر آن را به شکل مناسبی تنظیم کرده باشد. محتوای تولیدی با هوشمند مصنوعی، از آنجا که قاقد نویسنده انسانی است، نمیتواند در آمریکا شامل کپیرایت شود و از اینرو، تولیدکنندگان محتوا باید حتما این مورد را در استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در نظر بگیرند.
بنابراین، زمانی که محتوای شامل کپیرایت را در ویدیوهای خود قرار دهید، در معرض دریافت کپیرایت کلیم (Copyright Claim) قرار میگیریند. به عبارت دیگر، زمانی که محتوایی منتشر کنید که اجازه آن را نداشته باشید، صاحب اصلی اثر میتوانید درخواست کپیرایت کلیم یا کپیرایت استرایک (Copyright Strike) داشته باشد یا حتی بخواهید ویدیو شما از یوتیوب حذف شود.
حتما به این نکته مهم توجه داشته باشید که حتی اگر در دیسکریپشن ویدیو، به کاربران اطلاع دهید که این اثر از کجا برداشت شده (به عبارت دیگر به صاحب اثر Credit بدهید)، شما را از کپیرایت کلیم حفظ نمیکند و باز هم شامل نقض قانون کپیرایت یوتیوب میشوید.
فرق Claim و Strike در قوانین یوتیوب برای تولید محتوا
کپیرایت کلیم و کپیرایت استرایک، هردو زمانی اتفاق میافتند که شخصی ادعا کند بدون اجازه، از اثر یا کار او استفاده کردهاید. به طور کلی، فرق Copyright Claim و Copyright Strike این است که کپیرایت کلیم روی کانال تاثیر نمیگذارد و تاثیر آن روی مانیتایز کانال است. اما کپیرایت استرایک حتی روی کانال هم تاثیر میگذارد و به عنوان اخطار رسمی و جدی در نظر گرفته میشود.
کپی رایت استرایک چیست؟
کپیرایت استرایک زمانی رخ میدهد که یوتیوبر، ویدیویی را آپلود کند که در آن از موسیقی، تصویر یا اثر شخص دیگری بدون کسب اجازه رسمی، استفاده شده باشد. در چنین شرایطی، صاحب کپیرایت از یوتیوب درخواست میکند تا ویدیو از کانال حذف (Take Down) شود. با پایین کشیده شدن ویدیو از یوتیوب، امکان مشاهده و درآمدزایی آن ویدیو از بین میرود.
نکات مهم در کپی رایت استرایک
در فهرست زیر به نکات مهمی در مورد کپیرایت استرایک اشاره شده است.
- دریافت کپیرایت استرایک برای کانال، عواقب بسیار بدی خواهد داشت.
- اگر کپیرایت استرایک ثابت شود، به احتمال زیاد، ویدیو مربوطه به طور کامل حذف میشود.
- با دریافت کپیرایت استرایک، تا زمان منقضی شدن آن، امکان مانیتایز کانال را نخواهید داشت.
- اگر ۳ بار کپیرایت استرایک دریافت کنید، کانال یوتیوب به طور کامل حذف و از فعالیت در یوتیوب منع خواهید شد.
- کپیرایت استرایک معمولا بعد از ۹۰ روز منقضی میشود.
کپی رایت کلیم چیست؟
«کپی رایت کلیم» (Copyright Claim)، زمانی اتفاق میافتد که محتوای ویدیویی توسط شخصی آپلود شود که صاحب آن نیست. کپی رایت کلیم در یوتیوب را معمولا با نام Content ID Claim هم میشناسند. سیستم Content ID، به عنوان ابزار کاملا خودکاری عمل میکند که برای حفاظت از حقوق دیجیتال و صاحبان کپیرایت، استفاده میشود. این ابزار، کل ویدیوهای آپلود شده در یوتیوب را اسکن میکند و اگر صدا، تصویر یا ویدیویی از آنها بدون اجازه داخل محتوای دیگر مشاهده شود را به اطلاع صاحب اصلی آن میرساند.
نکات مهم در کپی رایت کلیم
در فهرست زیر به نکات مهم در رابطه با کپیرایت کلیم اشاره شده است.
- کانتنت آیدی یا کپیرایت کلیم تنها روی ویدیو اثر میگذارد و کل کانال، تحت تاثیر آن قرار نمیگیرد.
- صاحب اثر میتواند درخواست دریافت کل درآمد حاصل از ویدیوی شما را داشته باشد.
- صاحب اثر حتی میتواند روی ویدیو شما تبلیغ درج کند تا از آن نیز درآمد کسب کند.
- صاحب کپیرایت این امکان را دارد که نمایش ویدیوی شما را در برخی از کشورها و مناطق دنیا محدود کند.
- اگر بتوانید ثابت کنید که صاحب اثر هستید یا مجوز آن نشر آن را دارید، کپیرایت کلیم حذف (False) خواهد شد.
- صاحب کپیرایت حتی ممکن است تصمیم بگیرد که کار خاصی انجام ندهد.
استفاده منصفانه (Fair Use) در یوتیوب چیست؟
تا اینجا، قوانین یوتیوب برای تولید محتوا را بررسی کردیم و تفاوت کپی رایت کلیم و کپی رایت استرایک را هم بررسی کردیم. اما موضوع «استفاده منصفانه» (Fair-Use) نکته مهمی است که باید آن را نیز مرور کنیم. در قانون کپیرایت آمریکا (US Copyright Law)، استفاده منصفانه محتوای شامل کپیرایت، تحت شرایطی میتواند بدون کسب اجازه از «صاحب کپیرایت» (Copyright Owner) انجام شود. این شرایط شامل ۴ فاکتور است و قاضی تصمیم میگیرد که در هر مورد، آیا این ۴ فاکتور دخیل هستند یا خیر. این شرایط ۴گانه در فهرست زیر آورده شده است:
- هدف و ماهیت مورد استفاده: کاربرانی که اهداف آموزشی بدون هدف کسب سود را دنبال میکنند، میتوانند نوعی از «استفاده منصفانه» را شامل شوند. در صورت اضافه کردن عبارت یا معنای جدید به محتوای اصلی، احتمال در نظر گرفتن آن را برای «استفاده منصفانه» افزایش میدهد.
- ماهیت اثر شامل حق کپی: آثار مبتنی بر حقیقت و ادله علمی، نسبت به آثار کاملا تخیلی، اولویت بالاتری برای «استفاده منصفانه» دارند.
- مقدار و اهمیت بخش کپی شده: استفاده از بخش کوچکی از اثر اصلی، احتمال در نظر گرفتن آن به عنوان «استفاده منصفانه» را افزایش میدهد. البته اگر این بخش، به عنوان «هسته اصلی» (Heart) اثر شناخته شود، ممکن است به عنوان «استفاده منصفانه» در نظر گرفته نشود.
- اثر استفاده روی بازار: اگر اثر استفاده شده، روی پتانسیل کسب سود صاحب اثر، نتیجه منفی داشته باشید، احتمال در نظر گرفتن استفاده منصفانه کاهش پیدا میکند. البته قاضی (در ایالات متحده آمریکا) ممکن است استثنا برای ویدیوهای «تقلید مضحک» (Parody) در نظر بگیرد.
با توجه به موارد بالا، بهتر است این نکته را در نظر بگیرید که Fair-Use، قانون مشخصی نیست و مانند شمشیر دولبه عمل میکند. پس بهتر است با احتیاط از آن استفاده کنید.
قوانین یوتیوب برای کسب درآمد
این قوانین، مشخص میکنند که چه نوع محتوایی امکان درآمدزایی دارد. این قوانین به طور خلاصه خلاصه بیان میکنند محتوا باید با زبان و ادبیات مناسب، به دور از خشونت و محتوای تکراری، ساخته شود تا امکان فعالسازی کسب درآمد از یوتیوب فراهم شود. برای اطلاع دقیق از این قوانین هم میتوانید مطلب قوانین یوتیوب برای کسب درآمد را در مجله زیگزاگ نتورک مطالعه کنید.
قوانین جدید (آپدیت ۲۰۲۵)
تا اینجا قوانین یوتیوب برای تولید محتوا را بهدقت بررسی کردهایم. اما با توجه به ابزارهای مختلف هوش مصنوعی و سایر تغییرات در محتوا، یوتیوب نیز قوانین خود برای تولید محتوا را تغییر داده است. از اینرو، در ادامه، قوانین مربوط به شفافسازی محتوای ساخته شده با هوش مصنوعی (AI Policy) را توضیح میدهیم.
از اواخر تیرماه ۱۴۰۴ (جولای ۲۰۲۵)، قوانین «برنامه همکاری یوتیوب» (YPP) یا یوتیوب پارتنر قدری تغییر کرد تا به شکلی، با هجوم محتوای تولیدشده با هوش مصنوعی و اعتبار این محتوا، شرایطی ایجاد شود که علاوه بر امکان استفاده از هوش مصنوعی، اعتبار و اصالت محتوای تولیدی نیز از بین نرود.
به عبارت دیگر، محتوایی که «معتبر» (Authentic) و «اصیل» (Original) نباشد، امکان مانیتایز شدن ندارد و در دسته محتوای (Inauthentic) قرار میگیرد. برای مثال، محتوایی که صرفا نمایش اسلایدی از تصاویر یا متن باشد یا اینکه صرفا یک محتوا با هوش مصنوعی تولید شده باشد که متنی را با صدای بلند بخواند، در دسته این نوع محتوا قرار میگیرد چراکه هیچ نوع توضیح خاصی به این محتوا اضافه نشده و به طور کامل به صورت ماشینی تولید شده است.
چه محتوایی دی مانیتایز می شود؟
اگر محتوای تولیدی، در یکی از سه دسته زیر قرار بگیرد، دی مانیتایز میشود:
- ویدیویی که صرفا متنی را از وبسایت، کتاب یا اخبار بخواند.
- نمایش اسلاید یا اسکرول متن بدون ایجاد ارزش برای مخاطب
- محتوایی که به صورت تکراری (Repeated) بدون تغییر معنیداری از سایر تولیدکنندگان آپلود شود.
آیا میتوان از AI برای تولید ویدیو یوتیوب استفاده کرد؟
بله. منعی در استفاده از هوش مصنوعی در قوانین یوتیوب برای تولید محتوا وجود ندارد. اما یوتیوب بین استفاده خلاقانه از هوش مصنوعی و کپیکاری بیکیفیت، مرز قائل میشود. محتوایی که به کمک هوش مصنوعی درست شده و شامل شرایط زیر باشد، امکان کسب درآمد از یوتیوب با هوش مصنوعی وجود دارد:
- منحصر به فرد و اصیل باشد.
- با دخالت انسانی، معنای مشخصی به آن داده شده باشد.
- از طریق تحلیل، نقد یا داستانسرایی، ارزش مشخصی به آن داده شده باشد.
با توجه به نکته بالا میتوان دریافت که تولیدکنندگان محتوا همچنان میتوانند از ابزارهای هوش مصنوعی مثل دوبله ویدیو با هوش مصنوعی، تبدیل متن به فیلم، بهبوددهندههای صوتی و … استفاده کنند و کسب درآمد با هوش مصنوعی داشته باشند. اما باید مطمئن شوند که ویدیوهای تکراری در مقیاس بالا تولید نکنند.
نکته مهم در رابطه با ویدیوهای واکنش (Reaction Video) و «ویدیوهای شرح و نقد» (Commentary Videos)
برخی از یوتیوبرهای فکر میکنند که قوانین جدید یوتیوب باعث میشود که ویدیوهای ریاکشن و Commentary و ویدیوهایی که به بررسی موضوعات مختلف میپردازند، امکان مانیتایز نداشته باشند که این موضوع صحیح نیست. در حقیقت، زمانی ویدیو دیمانیتایز میشود که بدون اضافه کردن توضیح یا ارزش خاصی، صرفا مستقیم در یوتیوب آپلود شوند. علاوه بر این، ویدیوهای فهرست زیر، همچنان قابلیت مانیتایز دارند:
- نقد و بررسی
- ویدیوی ریاکشنی که شامل نقد و نظر هم باشند.
- ویدیوهای آموزشی که آموزشهای خود را بر مبنای رسانههای موجود میسازند و تفسیر و نظر مشخصی هم به آن اضافه میکنند.
برچسب زدن، افشاسازی و حریم شخصی در ویدیوهای یوتیوب
یوتیوبرها باید به طور مشخص، «افشا» (Disclose) کنند که محتوای آنها چه زمانی به صورت «مصنوعی یا ساختگی» است که معمولا با عبارتهای «Realistic Altered» یا «Synthetic Media» شناخته میشود. این کار بهویژه در رابطه با موضوعاتی مثل اخبار، سلامت یا حوزههای مالی، اهمیت بالایی دارد. در چنین مواردی، یوتیوبر باید به طور کامل در دیسکریپشن یا حتی خود ویدیو، این موضوع را بیان کند. در موارد زیر، یوتیوبر باید به طور کامل، استفاده از هوش مصنوعی را اطلاع دهد:
- زمانی که شخص حقیقی، صحبت کند یا کاری را انجام دهد که آن را نگفته باشد یا انجام نداده باشد.
- اگر تغییری در یک ویدیوی یا واقعه یا حتی مکان حقیقی ایجاد شده باشد.
- صحنهای حقیقی تولید شده باشد که آن صحنه وجود خارجی نداشته باشد.
در جدول زیر به مثالهایی از «محتوای ساختگی» (Synthetic Content) یا تغییریافته (Altered Content) اشاره شده است.
بدون نیاز به افشا | نیازمند افشا |
استفاده از فیلترهای زیبایی | تبدیل چهره شخص با شخصی دیگر |
استفاده از بک گراند مصنوعی برای ویدیو یوتیوب | نمایش غیرحقیقی تعقیب و گریز چهرههای مشهور |
استفاده از افکت برای بهبود صدای ضبط شده | صداگذاری افراد مشهور (مثل پزشک) بهجای شخص اصلی |
استفاده از انیمیشن موشکِ تولید شده با AI | نمایش شلیک موشک حقیقی به سمت شهری حقیقی |
منبع: