یوتیوب و اینستاگرام، دو نام آشنا در بین شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های انتشار محتوا هستند که بسیاری از ما روزانه ساعات زیادی را صرف مشاهده محتوای منتشر شده در آن‌ها می‌کنیم. کاربرد اصلی یوتیوب، اشتراکگذاری محتوای ویدیویی طولانی است اما اینستاگرام بیشتر برای اشتراکگذاری تصاویر، ویدیوهای کوتاه و به‌روزسانی‌های جدید به شکل پست و استوری استفاده می‌شود. با اینکه هر دو پلتفرم برای تولید محتوا و تعامل با مخاطبان شکل گرفته‌اند، کاربردهای متفاوتی دارند. در این مطلب علاوه بر مقایسه یوتیوب و اینستاگرام، به بررسی این موضوع می‌پردازیم که چرا یوتیوب در طولانی‌مدت گزینه بهتری برای کسب درآمد ایرانیان است.
مقایسه یوتیوب و اینستاگرام
انتشار محتوا در اینترنت، به دلایل مختلفی مانند آموزش مخاطبان، برقراری ارتباط و تعامل با مخاطبان و جذب آن‌ها در بسترهای مختلفی انجام می‌شود. هریک از این پلتفرم‌ها، امکانات، مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند. به‌عنوان یک تولیدکننده محتوا انتخاب پلتفرم مناسبی که ارزش وقت و انرژی صرف شده را داشته باشد و از طریق آن بتوانید به درآمد قابل‌قبولی برسید، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
یوتیوب و اینستاگرام در سالهای اخیر به اصلی‌ترین بازیگر‌های این صحنه تبدیل شده‌اند و دانستن شباهت‌ها و تفاوت‌های آن‌ها، خصوصا اگر پای پول درآوردن در میان باشد، به شما کمک می‌کند تصمیم‌گیری آگاهانه‌تری داشته باشید.
در ادامه، به مقایسه یوتیوب و اینستاگرام از نظر موارد زیر می‌پردازیم:
- تاریخچه و تعداد مخاطبان
- فرصت‌های کسب درآمد
- هزینه تولید محتوا و مدت زمان لازم برای درآمدزایی
- ویژگی‌ها و قابلیتهای کلیدی
در ادامه، در مورد هریک از این موارد توضیح می‌دهیم. به این نکته هم اشاره کنیم که در هر مقایسه، ابتدا به سراغ یوتیوب و سپس به سراغ اینستاگرام رفته‌ایم.
تاریخچه و تعداد مخاطبان
اگر قرار باشد مقایسه کاملی بین یوتیوب و اینستاگرام انجام دهیم، باید بدانیم هریک از این پلتفرم‌ها چه زمانی و با چه هدفی تاسیس شده‌اند و تعداد کاربران آن‌ها از ابتدا تا به امروز به چه عددی رسیده است. از نظر تاریخچه، یوتیوب قدیمی‌تر است و کاربران فعال بیشتری در مقایسه با اینستاگرام دارد.
پلتفرم یوتیوب اولین بار در تاریخ ۱۴ فوریه سال ۲۰۰۵ میلادی توسط سه نفر از کارمندان سابق PayPal رونمایی شد و اولین ویدیو، درست یک ماه بعد در این پلتفرم منتشر شد. ایده اولیه شکل‌گیری یوتیوب، ایجاد بستری بود که افراد معمولی بتوانند ویدیوهای روزمره و خانگی خود را در آن منتشر کنند. با استقبال سریع افراد و کسب‌وکارها از این پلتفرم، تعداد کاربران آن به بیشتر از ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان رسیده است که باعث شده این پلتفرم به بهترین انتخاب انتشار محتوای آنلاین برای دسترسی به تعداد زیاد مخاطبان تبدیل شود.
شبکه اجتماعی اینستاگرام اولین بار در ۶ اکتبر ۲۰۱۰ میلادی تاسیس و در سالهای اخیر توسط کمپانی Meta خریداری شد. ایده و هدف اصلی شکل‌گیری این پلتفرم، اشتراکگذاری تصویر با اطرافیان بود و با رشد سریع خود توانست به یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های اجتماعی تبدیل شود. تعداد کاربران فعال اینستاگرام در ۱۴ سال اخیر به بیشتر از ۲ میلیارد نفر در سراسر جهان رسیده و علاوه بر افراد عادی، اینفلوئنسرها و کسب‌وکارها از آن برای تبلیغات، برقراری ارتباط با مخاطبان و کسب درآمد بیشتر استفاده می‌کنند.
مقایسه یوتیوب و اینستاگرام از نظر فرصت‌های کسب درآمد
در بحث مقایسه این دو پلتفرم از لحاظ فرصت‌های کسب درآمد، هم باید منبع درآمد اصلی خود پلتفرم و هم امکانات درآمدزایی آن را برای تولیدکنندگان محتوا در نظر گرفت.
بخش عمده درآمد پلتفرم یوتیوب حاصل از تبلیغاتی است که در این پلتفرم به کاربران نمایش داده می‌شوند. منبع درآمد دیگر، از طریق خرید اشتراک‌های سرویس‌های پولی یوتیوب، مانند یوتیوب پریمیوم با امکانات و قابلیتهای گسترده‌تر است. ویژگی جالب‌توجه یوتیوب امکان کسب درآمد تولیدکنندگان محتوایی است که دارای شرایط کسب درآمد باشند چراکه یوتیوب از طریق روش‌های زیر به یوتیوبرها پول پرداخت می‌کند:
- نمایش تبلیغ به بازدیدکنندگان ویدیو
- استفاده از سرویس‌های Super Chat و Super Sticker
- فروش مستقیم محصولات از طریق محصولات با سرویس YouTube Shopping
- تولید محتوای اختصاصی برای مخاطبان ویژه با قابلیت Channel Membership
علاوه بر موارد بالا، واینرها، بلاگر‌ها و به‌طور کلی اینفلوئنسر‌های پرمخاطب، می‌توانند با تبلیغ محصولات و خدمات یک کسب و کار در ویدیوهای خود، به‌طور غیرمستقیم از یوتیوب کسب درآمد کنند. در مطلب «چگونه از یوتیوب پول دربیاوریم؟» به‌طور کامل در مورد روش‌های کسب درآمد از یوتیوب بحث شده است.
در مورد شبکه اجتماعی اینستاگرام، قضیه کمی متفاوت به نظر می‌رسد. بخش عمده درآمد این پلتفرم در حال حاضر با تبلیغات به دست می‌آید. بسیاری از برندها و کسب‌وکارها، به این پلتفرم پول پرداخت می‌کنند تا تبلیغات آن‌ها را در قالب پست، استوری و پست پیشنهادی در بخش Explore به مخاطبان هدف آن‌ها نمایش دهد. در حال حاضر این پلتفرم مانند یوتیوب درآمدی را به‌طور مستقیم به تولیدکنندگان محتوا پرداخت نمی‌کند البته کاربران اینستاگرام می‌توانند از طریق روش‌های زیر از این پلتفرم کسب درآمد کنند:
- تبلیغ محصولات و خدمات یک کسب‌وکار به‌عنوان اینفلوئنسر
- فروش مستقیم محصولات با قابلیت Instagram Shopping
- راه‌اندازی فروشگاه اینستاگرامی
- تبلیغ محصولات و خدمات با لینک‌های افیلیت
- «نشان‌های پخش زنده» (Live Badges)
بنابراین اینستاگرام مانند یوتیوب یک سیستم مستقیم برای مانیتایز کردن محتوای کانال تولیدکنندگان محتوا ارائه نمی‌دهد و کسب درآمد از آن تا زمان نگارش این مقاله، بیشتر از طریق روش‌های غیرمستقیم امکان‌پذیر است.
هزینه تولید محتوا و مدت زمان لازم برای درآمدزایی
در زمان مقایسه اینستاگرام و یوتیوب، علاوه بر راه‌های درآمدزایی و تعداد مخاطبان، باید به هزینه تولید محتوا برای این دو پلتفرم و زمان مورد نیاز برای درآمدزایی هم اشاره کنیم. به‌طور کلی، برای ساخت ویدیو در یوتیوب، به صرف زمان و هزینه بیشتری در مقایسه با اینستاگرام نیاز دارید و مدت زمان بیشتری هم طول می‌کشد تا به شرایط مانیتایز کانال و درآمدزایی برسید اما پتانسیل درآمدزایی یوتیوب در طولانی‌مدت بیشتر است.
هزینه تولید محتوا برای یوتیوب گران‌تر از اینستاگرام است چون برای فعالیت در این پلتفرم به تولید محتوای ویدیویی طولانی‌تر و با کیفیت بالاتری نیاز دارید. بنابراین وجود تجهیزات حرفه‌ای شامل دوربین‌های عکاسی DSLR یا دوربین‌های پیشرفته‌تر بدون آینه، تجهیزات نورپردازی مانند چراغ‌های LED و سافت‌باکس برای تنظیم نور و میکروفون‌‌های یقه ای و رومیزی در کنار رکوردرهای ضبط صدا ازجمله اصلی‌ترین تجهیزاتی هستند که برای شروع باید برای خرید آن‌ها هزینه کنید. علاوه بر این، برای ویرایش و جذابیت بخشیدن به ویدیو نیز لازم است نحوه کار با نرم‌افزارهای ادیت ویدیو را یاد بگیرید.
جالب است بدانید که متوسط زمان ویدیوهای یوتیوب حدود ۱۱ دقیقه است که یکی مخاطب آن صبورتر است و انتظار دارد محتوای ویدیویی باکیفیت‌تری ببیند.
برای شروع فعالیت در اینستاگرام اغلب به تجهیزات و امکانات بسیار ساده‌تری نیاز دارید و نیاز به صرف هزینه‌های میلیونی نیست. فرمت ویدیوی تولیدی در این پلتفرم کوتاه‌تر است و به همین دلیل شروع فعالیت در آن با کمک تجهیزات پایه‌ای ازجمله یک گوشی موبایل با دوربین باکیفیت، رینگ لایت، سه پایه و نورهای کوچک LED امکان‌پذیر است. علاوه بر این، اگر تازه‌کار باشید و ویرایش حرفه‌ای ویدیو را با نرم‌افزارهای حرفه‌ای بلد نباشید هم می‌توانید با کمک فیلترها و ابزارهای ویرایش ویدیوی پلتفرم اینستاگرام ویدیوهای حرفه‌ای بسازید. دقیقا به همین دلیل است که تولید محتوا در اینستاگرام راحت‌تر و سریع‌تر است و مخاطبان این پلتفرم هم در مدت زمان کوتاه‌تری می‌توانند محتوای بیشتری تماشا کنند.
مقایسه یوتیوب و اینستاگرام از نظر ویژگی‌ها و قابلیتهای کلیدی
معیار مقایسه بعدی یوتیوب و اینستاگرام، ویژگی‌ها و قابلیتهای کلیدی این دو پلتفرم است. در مجموع، یوتیوب بیشتر برای محتوای ویدیویی طولانی و حرفه‌ای قابلیتهای زیادی را ارائه می‌کند و کاربران از آن بیشتر برای یادگیری و سرگرمی استفاده می‌کنند ولی اینستاگرام اغلب برای انتشار محتوای کوتاه و تعاملی کاربرد دارد. در این بخش در مورد این قابلیتهای اصلی این دو بحث می‌کنیم.
یوتیوب به تولیدکنندگان محتوا قابلیتهای متنوعی را ارائه می‌کند تا کیفیت ویدیوهای خود را بهبود دهند، تجربه بازدید بهتری به مخاطبان ارائه کنند و از همه مهمترین، احتمال نمایش آن را در نتایج جستجوی کاربران افزایش دهند. در فهرست زیر به اصلی‌ترین قابلیتهای یوتیوب اشاره کرده‌ایم:
- مدل ایجاد کانال و جذب سابسکرایبر: برای فعالیت در یوتیوب، باید یک کانال ایجاد کنید و مخاطبان شما می‌توانند با عضو شدن در این کانال، از انتشار ویدیوهای جدید در کانال باخبر شوند. در مطلب «کانال یوتیوب چیست و چطور ساخته می‌شود؟» در مورد نحوه انجام این کار، توضیح داده‌ایم.
- طول و فرمت محتوای ویدیویی: در یوتیوب امکان انتشار محتوای ویدیویی کوتاه و طولانی وجود دارد و هیچ‌گونه محدودیت جدی برای مدت زمان ویدیوها وجود ندارد که این موضوع به یوتیوبرها آزادی عمل زیادی در تولید انواع محتوای ویدیویی می‌دهد. این پلتفرم بیشتر برای ویدیوهای افقی بهینه‌سازی شده است البته در YouTube Shorts می‌توانید ویدیوهای عمودی هم پست کنید.
- امکان مانیتایز کانال و الگوریتم نمایش ویدیو به کاربر: یوتیوب امکان مانیتایز کانال را از طریق تبلیغات، عضویت در سوپرچت و برنامه‌های همکاری در فروش و … فراهم می‌کند. علاوه بر آن، الگوریتم نمایش محتوای یوتیوب به کاربر نیز ویدیوها را بر اساس میزان ارتباط عنوان، تگ‌ها، محتوا و توضیحات معرفی آن به کوئری کاربر، کیفیت ویدیو شامل اعتبار و قابل‌اعتماد بودن کانال در حوزه فعالیت و تاریخچه مشاهده‌های کاربر عمل می‌کند. بنابراین ویدیوهای یوتیوب در فهرست گوگل ذخیره و در صورت ارتباط با عبارت مورد جستجوی کاربر، به او نمایش داده می‌شوند پس باید با روش‌های سئوی یوتیوب آشنایی کامل داشته باشید.
- قابلیتهای تعامل با مخاطب: لایک، کامنت و اشتراکگذاری ویدیو ازجمله قابلیتهای تعاملی یوتبوب هستند. این روش‌های تعاملی به یوتیوبرها کمک می‌کنند جامعه مخاطبان خود را در این پلتفرم بسازند.
- قابلیتهای لایو استریم: یوتیوب ابزارهای پخش زنده را برای تولیدکنندگان محتوا قراهم کرده است و از طریق آن می‌توان به‌صورت زنده با مخاطبان تعامل کرد و سپس ویدیوهای ضبط شده را در آرشیو ویدیوهای کانال ذخیره کرد.
اینستاگرام به‌عنوان شبکه اجتماعی محبوب کاربران، بیشتر روی قابلیتهای تعاملی تمرکز کرده است. در فهرست زیر به چند مورد از این قابلیت‌ها اشاره کرده‌ایم:
- مدل پروفایل و جذب فالوئر: اینستاگرام امکان ساخت پروفایل شخصی یا کاری را در اختیار شما قرار می‌دهد و مخاطبان شما با دنبال کردن شما، محتوایی را که به اشتراک می‌گذاربد، پیدا و دنبال می‌کنند.
- طول و فرمت محتوای ویدیویی: اینستاگرام امکان انتشار انواع فرمت‌های ویدیویی را از استوری برای انتشار محتوای موقت ۲۴ ساعته، ریلز برای ویدیوهای کوتاه، IGTV برای ویدیوهای طولانی‌تر و لایو استریم برای تعامل آنلاین با مخاطیان را فراهم می‌کند. در کل، این پلتفرم بیشتر برای انتشار تصاویر و محتوای ویدیویی عمودی بهینه‌سازی شده است.
- گزینه‌های مانیتایز و الگوریتم نمایش محتوا به کاربر: با اینکه اینستاگرام از مدل مانیتایز کانال مانند یوتیوب پیروی نمی‌کند، اما تولیدکنندگان محتوا می‌توانند با انتشار محتوای دارای اسپانسر، اینستاگرام شاپ و نشان‌های لایو (Live Badge)، از این پلتفرم کسب درآمد کنند. الگوریتم اینستاگرام نیز نوع محتوای مشاهده شده توسط کاربر و مدت زمانی را که صرف تماشای آن کرده، در نظر می‌گیرد و بر همان اساس، محتواهای پربازدید را در قسمت فید و اکسپلور به او نمایش می‌دهد. محتوای اینستاگرام در حال حاضر در فهرست گوگل ذخیره نمی‌شود و برای جستجوی این ویدیوها، باید حتما از نوار سرچ خود اپلیکیشن استفاده کنید.
- ابزارهای تعاملی: لایک، کامنت، اشتراکگذاری و ذخیره‌سازی پست‌ها اصلی‌ترین ابزارهای تعاملی با محتوای اینستاگرام هستند و تولیدکنندگان محتوا بر اساس تعداد آن‌ها می‌توانند میزان محبوبیت محتوای خود را بین مخاطبان ارزیابی کنند.
- قابلیتهای همکاری برند و اینفلوئنسر: اینستاگرام قابلیتهای متنوعی را برای آسان‌تر کردن همکاری برندها و اینفلوئنسرها در پلتفرم خود ارائه می‌کند. ازجمله مهمترین آن‌ها می‌توان به امکان تگ کردن محصول روی پست یا پست‌گذاری مشترک بین برند و اینفلوئنسر اشاره کرد.
تا این بخش، اصلی‌ترین ویژگی‌های این دو پلتفرم را با هم مقایسه کرده‌ایم. در یک جمع‌بندی کلی باید گفت اگر قصد دارید از طریق تولید محتوا کسب درآمد کنید باید قابلیتهای ویژه این دو پلتفرم را در نظر بگیرید. در یوتیوب می‌توانید محتوای طولانی‌تری منتشر کنید و آن را به مخاطبان گسترده‌تری نمایش دهید. اینستاگرام برای نمایش سریع‌تر محتوا در زمان واقعی و تعامل عمیق‌تر با کاربران قابلیتهای ویژه‌ای ارائه کرده است. بنابراین باید بسته به امکانات و زمانی که در اختیار دارید، در این خصوص تصمیم‌گیری کنید.
نقد کردن درآمد یوتیوب با زیگ زاگ نتورک
در مجموع، از آنجا که امکان درآمدزایی مستقیم از پلتفرم یوتیوب به‌صورت دلاری وجود دارد و می‌توانید از طریق شرکت‌های MCN مانند زیگ زاگ نتورک از مانیتایز اولیه کانال تا نقد کردن درآمد را در ایران بدون نیاز به پرداخت مالیات به یوتیوب انجام دهید، به نظر می‌رسد یوتیوب، اگرچه برای شروع فعالیت در آن به صرف هزینه بیشتری نیاز دارید، گزینه منطقی‌تری است و جریان درآمدی پایدارتر و ثابت‌تری را در آینده برای شما ایجاد می‌کند.
